NFT چیست و چه تفاوتی با سایر توکن ها دارد؟

توکن غیر مثلی یا NFT، از انواع دارایی های رمزنگاری یکتا است و علامت ‌اختصاری عبارت Non-fungible token می باشد. ارزهای رمزنگاری مانند بیت کوین، اتریوم و دیگر آلتکوین ها از اموال مثلی یا قابل تعویض هستند. ولی واحدهای NFT دارای خصوصیات منحصر به فردی هستند که آن را از واحدهای دیگر رمزارزها جدا می کند. در اصطلاح به واحدهای NFT غیر مثلی می گویند.
برای درک مفهوم NFT ابتدا باید فرق میان مثلی ‌بودن با غیر مثلی بودن یا قابل تعویض بودن با تعویض ناپذیر بودن توضیح داده شود.
در علم اقتصاد، اگر هر کالا یا دارایی که واحدهای آن با یکدیگر قابلیت ‌تعویض کردن را داشته باشند، به آن دارایی مثلی یا قابل تعویض‌ گفته می شود. در این دارایی ها نمی توان ارزش واحدی را بر دیگری ارجح دانست یا آن را کمتر تلقی کرد.

ویژگی های دارایی های مثلی و غیر مثلی چیست؟

برخی دارایی ها از قبیل بیشتر ارزهای رمزنگاری و یا پول های کاغذی مثل دلار و تومان در گروه دارایی های مثلی قرار داده می شوند. به عنوان مثال یک اسکناس ده دلاری نسبت به یک اسکناس ده دلاری دیگر دارای ارزش یکسان بوده و نه تنها هر دو قابل تعویض با یکدیگر هستند بلکه مقدار کالای مشابهی را می توان با هر کدام از آنها خریداری نمود. اگر این اسکناس را به شخصی دادید، انتظار آنکه دقیقا همان اسکناس را به شما بدهد، ندارید و می توانید اسکناسی معادل آن را دریافت کنید.
تعداد دارایی های غیر مثلی بسیار زیاد است و اقلام بسیاری را می توان برشمرد. به ‌طور خلاصه میتوان هر کالایی که در دسته ابزار قرار نگیرد، کالای غیر مثلی حساب می شود. نمونه های این اقلام زیاد است و از انواع کالاهایی مثل لپتاپ، گوشی موبایل، خودرو و آثار نقاشی می توان نام برد. یعنی اگر شما موبایل خود را به کسی بدهید، انتظار دارید که دقیقا همان موبایل خودتان را به شما پس بدهد. نمونه بارز آن یک تابلوی نقاشی تاریخی است که کسی نمی تواند به عنوان اینکه هر دو تابلوی نقاشی هستند، تابلوی نقاشی دیگری را به جای آن به شما پس بدهد.
مفهوم دارایی های مثلی و غیر مثلی نسبی است. به طور مثال بلیط های کنسرت موسیقی همه بلیط حساب می شوند ولی بلیط های ردیف های جلو نسبت به هم قابل تعویض بوده و مثلی هستند ولی این بلیط ها با بلیط های ردیف های دورتر قابل تعویض نیستند و نسبت به هم غیر مثلی حساب می شوند.

مفهوم توکن غیر مثلی در حوزه ارزهای رمزنگاری چیست؟

یک توکن غیر مثلی که توکن NFT گفته می شود، در زمره دارایی دیجیتال محسوب می شود که نادر و یونیک بوده و در یک بلاک چین سپرده و یا انتقال داده می‌شود. توکن ‌‌های NFT‌ مشتمل بر داده های هویتی یکتایی در قراردادهای هوشمند خود می باشند. این داده ها باعث تمایز آنها از یکدیگر است و برای همین نمیتوان به طور مستقیم با توکن دیگری جایگزین نمود.
از انواع توکن ‌های غیر مثلی می توان به کاراکترهای بازیهای رایانه ای، عناصر موجود در یک کلکسیون، شاهکارهای هنری دیجیتال، بلیط های فستیوال های مختلف و نام دامنه وب سایت ها اشاره کرد.
نحوه تملک توکن های غیر مثلی در یک بلاکچین درج می گردد. همانگونه که می دانید بلاکچین یک دفتر کل یا لجر دیجیتال است که اطلاعات در آن نگهداری می شود. داده های ذخیره ‌شده بر روی بلاکچین بین تمامی پردازنده های متصل به شبکه بلاکچین، به صورت ‌اشتراکی قرار می گیرد و قابل دستکاری نیست. با توجه به موارد امنیتی و عدم تغییر اطلاعات در بلاکچین، می توان مالکیت یک توکن غیر مثلی را متصور شد.
توکن های رمزنگاری غیر مثلی مشابه ارزهای رمزنگاری مطرح مانند بیت کوین و یا اتریوم قابل نگهداری در کیف پول های دیجیتال بوده و امکان انتقال دارند. مالکیت یک توکن NFT متعلق به صاحب کیف پولی است که دارای کلید خصوصی می باشد. اینگونه توکن ها دارای سه مشخصه ویژگی می باشند که تفاوت آنها از ارزهای رمزنگاری را نشان می دهد. این مشخصات در زیر آمده است:

• یونیک بودن، هر یک از توکن های غیر مثلی مشخصه خاص خود را دارند که در هیچ توکن دیگری وجود ندارد. فرض کنید یک بنای خاص با ساختار و نمای خاصی در آدرس به خصوصی در یک شهر وجود دارد، حال اگر توکن یا نمادی از این خانه نیز ساخته شود، توکن آن هم یونیک خواهد بود.
• کمیاب بودن، واحدهای توکن را می توان به تعداد نامحدود تولید نمود ولی به طور معمول توکن های غیر مثلی در تعداد محدود و حتی تنها یک عدد تولید می گردد.
• قادر به تقسیم یا جدا شدن نیست. هر ارز رمزنگاری از نوع مثلی قابلیت تقسیم شدن دارد، به عنوان نمونه می توانید یک هزارم بیت کوین را خرید کنید و لازم نیست یک بیت کوین را یکجا خریداری نمایید. در عوض توکن های NFT‌ را نمی توان‌‌ تقسیم کرد و فقط به ‌صورت یک واحد مجزا قابل انتقال است. برای نمونه نمی‌توان قسمتی از یک بلیط را خریداری نمود.

توکن های NFT‌ چه مزایایی دارند؟

با پیدایش اینترنت دارایی های دیجیتالی غیر مثلی زیادی ایجاد شده و در فضای مجازی کاربرد زیادی پیدا کردند. به عنوان نمونه کاراکترهای بازی های رایانه ای را می توان ذخیره نمود یا خرید بلیط را توسط اینترنت انجام داد. توکن ‌های غیر مثلی نوع پیشرفته تری از دارایی های دیجیتال غیر مثلی می باشند. به چه دلیل این توکن ها ساخته شدند. باید گفت این توکن ها دارای دو سودمندی اساسی هستند که در ادامه به آنها پرداخته می شود:

• توکن های NFT مالکیت حقیقی دارند. شما مالک واقعی دارایی های دیجیتالی غیر مثلی نیستید. به عنوان مثال بلیط اینترنتی خریداری شده شما می تواند توسط فروشنده بلیط کنسل گردد. در یک بازی رایانه ای می توانید کاراکتری را مالک شوید ولی در محیط خارج از بازی از این کاراکترها نمی توان استفاده نمود. در اپلیکیشن های شبکه اجتماعی می توانید اکانتی برای خود ایجاد نمایید ولی مالک واقعی این اکانت همان موسسه تولید کننده اپلیکیشن می باشد.
  از آنجا که توکن های NFT‌ توسط تکنولوژی بلاکچین ثبت و توزیع می گردند، کاربران دارای مالکیت حقیقی هستند. جهت فهم بهتر، در نظر بگیرید که یک گروه خاص از یک سند مالکیت بازدید کرده و عکسی از آن برای خود نگه دارند، هیچ شخصی از روی تقلب نمی تواند ادعا کند که این سند از آن اوست، زیرا تمامی جمع یک کپی از آن سند را دارند.
• توکن های NFT امکان نقل و انتقال و مبادله دارند. توکن ‌های غیر مثلی را می‌توان به راحتی در کیف پول های دیجیتالی نگهداری کرد و در معاملات صرافی ها وارد نمود. بازارهای مختلفی برای خرید و فروش NFT وجود دارد: Nifty Gateway ، MakersPlace ، SuperRare ، OpenSea ، Decentraland و Rarible تنها تعدادی از بسیاری از این موارد هستند. توسط این توکن ها می توان در این بازارها بلیط و داراییهای دیگر را به فروش رساند یا از دیگر کاربران خریداری کرد.

موارد کاربرد توکن های NFT‌ کدامند؟

• جهت کپی رایت آثار هنری دیجیتال از نوآوری NFT می توان استفاده کرد. به دلیل ثبت توکن ها در بلاکچین و برخورداری از کلید خصوصی، مالکیت فردی شخص در آثار هنری تایید می گردد. از آنجا که در این سیستم واسطه ها حذف می ‌شوند، سود هنرمندان هم بیشتر خواهد شد.
• تولید کلکسیونی از دارایی های دیجیتال می تواند سود زیادی به همراه داشته باشد. به عنوان نمونه کارت فوتبال یک بازیکن مشهور میتواند تبدیل به توکن شده و در اختیار شما قرار گیرد. به این ترتیب هر روز ارزش آن افزایش می یابد.
• در حال حاضر در بازی های رایانه ای نمی‌ توان یک شی یا یک لباس خاص را به فروش گذاشت. ولی در صورت تبدیل کاراکترهای بازی به توکن، به سادگی میتوان آنها را در محیط خارج از بازی و در صرافی های کریپتو توسط پول یا ارزهای رمزنگاری به فروش گذاشت. از آنجا که بازی های بر پایه بلاکچین در حال توسعه هستند، توکن ‌های NFT در این بازی ها رواج پیدا خواهد کرد.
• تیم توسعه اتریوم مالکیت با تبدیل دامنه های اتریوم به توکن های NFT آن ها را تضمین کرده است. به این ترتیب با حذف واسطه‌ امکان انتقال و معامله دامنه ها به راحتی امکان پذیر شده است. این امر باعث گسترش مالکیت دارایی های مجازی شده و اشخاص قادر به خرید و فروش اموال، خانه و دارایی های خود از طریق توکن های غیر مثلی شده اند.
• با کمک نوآوری توکن های غیر مثلی و بلاکچین امکان تبدیل همه گونه دارایی های واقعی به NFT‌ فراهم شده است. به عنوان نمونه دارایی خود از قبیل خانه، ملک و دیگر کالاها را می توان به توکن تبدیل نمود. در این صورت معاملات روی این دارایی ها به راحتی امکان پذیر خواهد بود. البته در حال حاضر، بیشتر نهادهای قضایی و حقوقی این روش را به‌ طور رسمی قبول نکرده اند و بنابراین زمان زیادی طول می کشد که هرکس توکن دارایی های واقعی خود را روی گوشی هوشمند خود داشته باشد.
• همه انسان ها دارای هویت و مشخصات یکتا می باشند. شکل ظاهری، مدارک تحصیلی، تاریخچه سوابق پزشکی و بسیاری مشخصه های انفرادی با دیگران تفاوت دارد. تمامی این مشخصه ها را می توان به توکن های NFT تبدیل نموده و مدیریت داده های هر کس را به خودش سپرد.

آینده توکن های NFT به کجا می رود؟

تاکنون، توکن‌‌‌های غیر مثلی در بازی های رایانه ای و خلق آثار هنری استفاده می شوند. در بازی های کامپیوتری از توکن‌‌‌های NFT جهت نمایش آیتم ‌‌های بازی و در آثار هنری برای ثبت و تایید مالکیت اثر استفاده می گردد. این توکن ها امکان انتقال آیتم ها و مبادله با یکدیگر به وجود می آورد.
توکن های غیر قابل تعویض یا NFT توانایی استفاده گسترده در تایید حق مالکیت در زمینه های مختلفی مانند فروش بلیط، بازی های رایانه ای و تجارت دارد.
توکن ‌‌های غیر مثلی، پتانسیل خلق توکن ‌‌های امنیتی، توکن های دارایی ‌‌های دیجیتال و توکن های دارایی های جهان فیزیکی از جمله املاک را دارند.
توکن ‌‌هایی که برای مالکیت دارایی ها کاربرد دارند، به طور کامل قابلیت ردیابی را دارند. این توکن ها امکان مبادله و خرید و فروش را دارند.
در آینده می توان از توکن ‌‌های غیر قابل تعویض در موارد متنوع دیگری استفاده کرد. به طور نمونه در زمینه هایی مانند صدور انواع گواهینامه ها از قبیل مدارک تحصیلی، پروانه تولید نرم افزار، ضمانت نامه ها، شناسنامه ها و گواهی فوت استفاده خواهد داشت.
هویت خریدار یا صاحب توکن های NFT توسط قرارداد هوشمند ثابت می شود. به منظور دستیابی راحت و امن به این توکن ها میتوان آنها را در یک کیف پول دیجیتال نگهداری نمود. در آینده، کیف پول ‌‌های دیجیتالی می توانند در برگیرنده هرگونه گواهینامه، مالکیت، مجوز و دارایی های صاحب ولِت باشند.